Insulina

Insulina jest hormonem peptydowym produkowanym oraz magazynowanym przez komórki beta wysp Langerhansa trzustki. Bierze ona udział w regulacji gospodarki węglowodanowej, białkowej i tłuszczowej organizmu. Insulina jest produkowana w odpowiedzi na zwiększone stężenie glukozy we krwi. W trzustce występuje jako forma nieaktywna. Aktywna postać insuliny powstaje pod wpływem wzrostu glukozy, wolnych kwasów tłuszczowych oraz aminokwasów. Wówczas jest uwalniana z komórek z równoczesnym "odcięciem" C-peptydu. Insulina i C-peptyd opuszczają komórki beta trzustki w równoważnych ilościach. Oznaczanie stężenia peptydu C ma istotne znaczenie dla diagnostyki różnicowej niektórych stanów hipoglikemii. Insulina wydzielana jest w dwóch fazach. W fazie wczesnej poziom insuliny we krwi rośnie bardzo szybko, po około 2 minutach od spożycia posiłku (wzrostu glukozy we krwi). W drugiej fazie insulina wydzielana jest bardzo wolno na stałym poziomie. Dochodzi wówczas do zatrzymania produkcji glukozy przez wątrobę. Czas trwania drugiej fazy wydzielania jest proporcjonalny do podwyższonego poziomu glukozy we krwi. U chorych z cukrzycą typu II, pierwsza faza wydzielania nie występuje, a druga faza ulega opóźnieniu. Działanie insuliny polega głównie na obniżeniu poziomu glukozy we krwi. Ponadto indukuje ona syntezę białek oraz tłuszczów.

Wydzielanie insuliny pobudzane jest przez wzrost poziomu glukozy po posiłku, hormony żołądkowo-jelitowe, aminokwasy i kwasy tłuszczowe spożyte w pokarmie.

Do spadku poziomu insuliny dochodzi w cukrzycy typu I (insulinozależnego). Dzieje się tak z powodu obecności przeciwciał, które niszczą komórki beta trzustki, odpowiedzialne za jej produkcję.

Cukrzyca typu II insulinoniezależna dawniej nazywaną „starczą” ma związek z insulinoopornością komórek i związanym z nią zaburzeniem wydzielania insuliny przez trzustkę. Nie są wykrywane przeciwciała. Duży wyrzut insuliny po posiłku bogatym w cukry proste może prowadzić do hipoglikemii reaktywnej, której objawami są drżenia mięśniowe, dezorientacja, osłabienie, senność, potliwość, kołatanie serca, głód, W dalszym etapie dochodzi do coraz większego zaburzenia wydzielania insuliny, co prowadzi do utrzymującej się hiperglikemii – cukrzycy. Wykrycie insulinooporności może spowolnić lub zapobiec rozwojowi cukrzycy. Do rozwoju cukrzycy przyczyniają się: otyłość, mała aktywność fizyczna, nieprawidłowa dieta, stres, obciążenia genetyczne.

Insulina - cel badania

Oznaczenie poziomu hormonu insuliny we krwi jest pomocne w diagnozowaniu insulinomy (guza wydzielającego insulinę), insulinooporności, przy leczeniu cukrzycy. Insulina nie jest badaniem diagnozującym cukrzycę.

Czym jest insulina?

Insulina to hormon wydzielany przez trzustkę. W wyniku zaburzeń wydzielania insuliny może dojść do rozwoju cukrzycy. Insulina odgrywa ważną rolę w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczy.

Norma i interpretacja wyników, przyczyny nieprawidłowych wyników

Norma: 2,6- 24,9 uIU/ml

Wyniki obniżone:

• cukrzyca typu I,
• późna faza cukrzycy typu II,
• niektóre leki,
• niedoczynność przysadki

Wyniki podwyższone:

• insulinoma (wyspiak, guz insulinowy) insulinooporność,
• cukrzyca typu II wczesna faza,
• insulina egzogenna,
• niedoczynność przysadki,
• niektóre leki,
• akromegalia,
• otyłość,
• zespół Cushinga,
• doustna antykoncepcja,
• policystyczne jajniki,
• nieprawidłowe przyjmowanie leków na cukrzycę.

Kiedy powinno się wykonać badanie poziomu insuliny we krwi?

Badanie insuliny należy wykonać:

• przy podejrzeniu insulinooporności,
• przy objawach hipoglikemii (podejrzenie insulinoma, hipoglikemii reaktywnej),
• przy leczeniu cukrzycy, gdy lekarz ma podjąć decyzję o wprowadzeniu egzogennej insuliny,
• u pacjentów z objawami takimi jak częstomocz, zwiększone pragnienie oraz apetyt, utrata masy ciała, senność, osłabienie, częste infekcje.