PSA całkowite

PSA jest proteazą serynową i występuje w surowicy w kilku różnych formach, ale tylko forma wolna i związana z alfa-1 chymotrypsyną (ACT) jest aktywna biologicznie. Głównie tworzy się w komórkach nabłonkowych egzokrynnych gronek stercza i przewodów gruczołu prostaty. Jest znajdowany także w gruczole piersiowym kobiet. PSA wydzielany jest do przewodów gruczołu i stanowi ważny element w mechanizmie tworzenia się nasienia u mężczyzn.

Podwyższone stężenie PSA pojawia się u pacjentów z rakiem prostaty, łagodnym przerostem prostaty i stanami zapalnymi sąsiadujących z prostatą narządów moczowo-płciowych. U pacjentów zdrowych oraz tych cierpiących na inne rodzaje nowotworów niż rak prostaty, nie występuje.

Poziom PSA we krwi rośnie wraz z wiekiem. Każdy mężczyzna po ukończeniu 50 roku życia powinien raz w roku oznaczać stężenie PSA w surowicy krwi, połączone z wykonaniem badania per-rectum. Mężczyźni z grupy podwyższonego ryzyka powinni monitorować stężenie PSA corocznie już od 40 roku życia.

Rak prostaty jest drugim co do częstości typem raka występującym u mężczyzn, pojawiającym się u 50% mężczyzn po skończeniu 70 lat. 
Diagnozowanie na wczesnym etapie jest kluczowe w celu całkowitego wyleczenia nowotworów.

Badanie PSA całkowity - cel badania

PSA to antygen specyficzny dla prostaty. PSA jest obecny w zdrowej, łagodnie przerośniętej i rakowej tkance prostaty, a także w płynie sterczowym i nasiennym. Oznaczanie PSA tylko w połączeniu z danymi klinicznymi jest użyteczne w diagnozowaniu raka prostaty oraz we wczesnym wykrywaniu nawrotów i monitorowaniu leczenia. Oznaczanie stężenia PSA w surowicy nie jest zalecane jako badanie przesiewowe w kierunku raka prostaty. 

Czym jest badanie PSA?

PSA we krwi to test laboratoryjny kierowany do mężczyzn przede wszystkim po 50 roku życia. Oznaczanie PSA jest przydatne we wczesnej diagnostyce wielu chorób prostaty, 

Kto powinien wykonać badanie PSA całkowity? 

Badanie PSA wykonuje się u mężczyzn, u których występuje przerost gruczołu krokowego (prostaty), zapalenie prostaty i z podejrzeniem raka prostaty.

Objawy, które mogą wskazywać na raka prostaty

Ból podczas mikcji, częste oddawanie moczu i parcie na pęcherz, obecność krwi w moczu, słaby strumień moczu, zaburzenia erekcji, bóle pleców w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, bóle podbrzusza lub krocza.

Przyczyny odchyleń od normy

Stany zapalne narządów moczowo-płciowych, zatrzymanie moczu, łagodny przerost prostaty, zapalenie prostaty, biopsja prostaty, resekcja przezcewkowa prostaty, radykalna prostatektomia, aktywność seksualna, rak prostaty.

Wynik PSA zależy od wieku mężczyzny. U mężczyzn poniżej 50 lat prawidłowe stężenie antygenu prostaty zwykle nie przekracza 2.5 ng/ml. W starszym wieku normy mogą być wyższe.

Leczenie po wykryciu wysokich wartości PSA zależne jest od stanu ogólnego pacjenta, od wieku oraz przyczyn odpowiedzialnych za wzrost wartości PSA.