TSH

Ludzki hormon tyreotropowy (TSH), zwany także tyreotropiną, jest glikoproteiną produkowaną przez komórki przedniej części przysadki.

TSH stymuluje  gruczoł tarczowy, czyli tarczycę, pobudzając ją do wydzielania metabolicznie aktywnych hormonów tarczycy: tyroksyny oraz trijodotyroniny, znanych jako T4 i T3. 

T3 oraz T4 odpowiedzialne są za regulację licznych procesów biochemicznych w całym organizmie, ważnych dla prawidłowego rozwoju i aktywności układu nerwowego. Synteza i wydzielanie TSH stymulowane jest przez hormon podwzgórza TRH w odpowiedzi na niskie stężenia krążących we krwi hormonów tarczycy. Podwyższone stężenia T3 oraz T4 hamują wytwarzanie TSH w klasycznym mechanizmie ujemnego sprzężenia zwrotnego.

TSH - cel badania

TSH. Badanie TSH wykonuje się w celu monitorowania czynności tarczycy.

Badanie TSH wykonuje się zazwyczaj przy podejrzeniu nieprawidłowego funkcjonowania tarczycy, w niepłodności, u noworodków i u kobiet w ciąży.

Czym jest badanie TSH

Badanie TSH (hormon tyreotropowy, tyreotropina) jest podstawowym badaniem, które wykonuje się w celu oceny stanu czynnościowego tarczycy, a także w rozpoznawaniu i leczeniu chorób tarczycy. Badanie wykonuje się przy podejrzeniu chorób tarczycy takich jak nadczynność lub niedoczynność tarczycy. W typowej nadczynności tarczycy TSH jest niskie, a hormony tarczycy wysokie, natomiast przy niedoczynności tarczycy TSH jest wysokie, a hormony tarczycy niskie. TSH jest badaniem bardzo czułym (TSH 3 generacji) pozwala na wykrycie zaburzeń czynności tarczycy nawet wtedy, kiedy pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości. Badanie poziomu TSH we krwi jest szczególnie istotne ze względu na duży wpływ hormonów tarczycy na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. TSH stymuluje wytwarzanie i wydzielanie ważnych hormonów tarczycy, tyroksyny (T4) oraz trijodotyroniny (T3). Hormony te odpowiedzialne są za prawidłowe działanie metabolizmu we wszystkich komórkach ciała człowieka, a tym samym na prawidłowe funkcjonowanie wielu układów i narządów.

Wartości prawidłowe TSH ( normy)

Prawidłowy poziom TSH u osób dorosłych wynosi: 0,35-4,0 uIU/ml.

U kobiet w ciąży prawidłowy poziom TSH wynosi: 0,2-2,5 uIU/ml.

U dzieci prawidłowy poziom TSH zależny jest od wieku.

Szczegółowe normy uwzględniające wiek i płeć pacjenta podawane są zawsze na wyniku badania.

Uwaga

Nie należy porównywać wyników badań wykonanych w różnych laboratoriach, ze względu na różne metody badawcze stosowane w pracowniach diagnostycznych.

Powody odchyleń od normy wyniku badania TSH

Obniżony poziom TSH w surowicy krwi może być spowodowany:

• pierwotną nadczynnością tarczycy,
• podawaniem hormonów tarczycy,
• uszkodzenie podwzgórza (niedoczynność podwzgórza),
• niedoczynnością przysadki mózgowej,
• pierwotnym uszkodzeniem przysadki mózgowej ( uraz, nowotwór, krwotok, martwica poporodowa, stany zapalne lub zwyrodnieniowe,
• chorobą Gravesa Basedowa,
• nowotworami tarczycy,
• zapaleniami tarczycy,
• lekami,
• ciążą.

Podwyższony poziom TSH w surowicy krwi może być spowodowany:

• pierwotną niedoczynnością tarczycy,
• chorobą Hashimoto,
• infekcjami i stanami zapalnymi tarczycy,
• niedoborami jodu,
• zaburzeniami syntezy hormonów tarczycy,
• nadmiernym wydzielanie TSH przez gruczolak przysadki lub tkankę nowotworową zlokalizowaną poza przysadką,
• przyjmowaniem niektórych leków.

Kto powinien wykonać badanie TSH?

Badanie TSH powinno być wykonywane jako badanie profilaktyczne w celu rozpoznania ewentualnych zaburzeń czynności tarczycy u każdego człowieka. Badanie jest bardzo czułe, dlatego pozwala na wczesne wykrycie chorób tarczycy, które mogą przebiegać bezobjawowo. Jest to bardzo ważne badanie, ponieważ hormony tarczycy mają duży wpływ na pracę całego organizmu, a nieleczone zaburzenia czynności tarczycy prowadzą do rozwoju licznych dolegliwości.

Pacjenci, którzy przyjmują leki tarczycowe powinni regularnie wykonywać badania TSH w celu monitorowania skuteczności leczenia. 

Określenie poziomu TSH w ciąży jest obowiązkowe. Badanie TSH zleca lekarz ginekolog podczas pierwszej wizyty, na której stwierdza u pacjentki ciążę. Celem badania jest wykluczenie lub potwierdzenie niedoczynności tarczycy, która może mieć duży wpływ na prawidłowość rozwoju płodu. Wynik TSH może wskazać równie nadczynność tarczycy, ale u kobiet ciężarnych zdarza się ona zdecydowanie rzadziej.

Badanie TSH powinni wykonać pacjenci, u których występują charakterystyczne objawy zaburzeń czynności tarczycy.

W przebiegu nadczynności tarczycy są to:

• bezsenność, zmęczenie, osłabienie, rozdrażnienie,
• nadmierna potliwość,
• kołatanie serca, tachykardia, wzrost ciśnienia krwi,
• zaburzenia koncentracji, pamięci, stany lękowe,
• spadek masy ciała.

W przebiegu niedoczynności tarczycy:

• ogólne osłabienie, nadmierna senność,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• depresje, stany lękowe,
• odczucie chłodu,
• odczucie nadmiernej suchość skóry,
• zwiększenie masy ciała.