FT4

Tarczyca to jeden z głównych gruczołów w organizmie człowieka. Wydziela on hormony tarczycy (tyroksynę i trijodotyroninę), które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. FT4 to wolna - pozbawiona białek transportowych frakcja tyroksyny. 

Oznaczenie stężenia wolnej frakcji tyroksyny FT4 jest wykonywanym w drugiej kolejności badaniem po oznaczeniu TSH. Zaleca się wykonywanie oznaczeń FT4 jednocześnie z TSH lub po oznaczeniu TSH w przypadku trudności w interpretacji wyniku. Badanie FT4 razem z TSH służy do oceny czynności tarczycy oraz monitorowaniu skuteczności leczenia.

W nadczynności tarczycy obserwujemy wzrost stężenia FT4, przy niedoczynności tarczycy spadek stężenia FT4. Wydzielanie hormonów tarczycy jest pod kontrolą TSH.

Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego wzrostu, dojrzewania i różnicowania komórek, szczególnie ośrodkowego układu nerwowego.  Hormony tarczycy pobudzają metabolizm tłuszczów i białek oraz pobudzają mobilizację wapnia z kości.

FT4- cel badania

Badanie FT4 służy do oceny czynności tarczycy. Badanie FT4 powinno się wykonywać razem z badaniem TSH.

FT4 (wolna tyroksyna) jest pomocna przy diagnozowaniu zaburzeń czynności tarczycy takich jak nadczynność tarczycy i niedoczynność tarczycy oraz monitorowaniu skuteczności leczenia chorób tarczycy.

Czym jest FT4

FT4 jest to wolna frakcja głównego hormonu tarczycy -tyroksyny. Oznaczenie poziomu FT4 łącznie z oznaczeniem TSH pozwala na ocenę czynności tarczycy i diagnozowanie chorób tarczycy: nadczynności i niedoczynności tarczycy.

Norma i interpretacja wyników

Zakresy referencyjne - normy

 Noworodki    5-15 dni 13,5-41,3 pmol/l

                       15-30 dni 8,7-32,5

                         >30 dni9,01-19,05 pmol/l

 Dorośli           9,01-19,05 pmol/l

Aby ocenić wyniki pomiarów FT4, należy porównać je z wartościami referencyjnymi frakcji tyroksyny, które zawarte są na karcie badania. W zależności od systemu analitycznego stosowanego przez laboratorium, zakres norm dla tyroksyny może różnić się nieznacznie. W celu właściwej interpretacji wyników, potrzebne jest zestawienie ich z innymi badaniami diagnostycznymi oraz w oparciu o obraz kliniczny prezentowany przez pacjenta. Dodatkowo, należy wziąć pod uwagę inne czynniki, takie jak wiek, płeć, obciążenia chorobowe czy stosowane leki. Tylko lekarz, w szczególności endokrynolog, jest w stanie dokonać prawidłowej interpretacji wyników oraz, jeśli zajdzie taka potrzeba, zlecić dodatkowe badania w celu poszerzenia diagnostyki.

Na stężenie hormonów tarczycy poza stanem czynnościowym tarczycy wpływają również:

• wiek,
• płeć,
• odżywianiae, podaż jodu,
• palenie tytoniu,
• leki,
• współistnienie ciężkich chorób ogólnoustrojowych.

Jakie mogą być przyczyny zbyt wysokiego poziomu FT4

Podwyższone wyniki badań:

• choroba Gravesa- Basedowa
• nadczynność tarczycy
• gruczolak toksyczny
• zapalenie tarczycy
• nowotwory tarczycy
• gruczolak przysadki
• ciąża
• preparaty jodu
• leki 
• nieprawidłowe leczenie

Podwyższone wyniki badania stężenia FT4 świadczą zazwyczaj o nadczynności tarczycy. Typowe objawy nadczynności tarczycy: osłabienie, tachykardia, nadmierna potliwość, nadmierna potliwość, spadek masy ciała mimo wzmożonego apetytu, wzmożona pobudliwość emocjonalna, bezsenność, biegunki.

Jakie mogą być przyczyny zbyt niskiego poziomu FT4

Obniżone wyniki badań

• guzy przysadki
• uszkodzenie gruczołu tarczowego
• guzy, urazy podwzgórza
• choroba Haschimoto
• niedobór jodu
• leki
• nieprawidłowe leczenie

Obniżone stężenie FT4 świadczy zazwyczaj o niedoczynności tarczycy. Objawy niedoczynności: osłabienie, spowolnienie, senność, nadwrażliwość na zimno, wzrost masy ciała, sucha, łuszcząca się skóra, zaparcia, zmatowienie i obniżenie głosu, obrzęk twarzy i dłoni.

Kiedy powinno się wykonać badanie FT4

Badanie FT4 powinno się wykonać wówczas, kiedy są trudności w ocenie czynności tarczycy na podstawie wyników badania TSH. Badanie FT4 łącznie z TSH powinni wykonać pacjenci z objawami niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Badanie należy również wykonać profilaktycznie w celu oceny stanu zdrowia organizmu.