Amylaza

Oznaczenie amylazy jest przydatne w rozpoznawaniu chorób trzustki. U człowieka występują dwa rodzaje amylaz – amylaza alfa i gamma. Amylazy wydzielane są przez komórki wydzielnicze trzustki (amylaza trzustkowa) i ślinianek (amylaza ślinowa), pewne ilości amylazy wytwarzane są także przez komórki wydzielnicze śluzówki jelita cienkiego, komórki jajników i jąder oraz gruczołów mlecznych. Rolą amylazy jest rozkład cukrów złożonych, polisacharydów, jak np. skrobia do cukrów prostych, co umożliwia ich wchłanianie z przewodu pokarmowego. Do wzrostu poziomu amylazy we krwi dochodzi, gdy w wyniku stanów patologicznych amylaza przedostaje się z przewodów wyprowadzających trzustki do osocza krwi. Znaczny wzrost poziomu amylazy we krwi towarzyszy ostrym stanom zapalnym trzustki, w stanach przewlekłych poziom amylazy wzrasta nieznacznie. W rozpoznawaniu zapalenia trzustki stosuje się równoległe oznaczanie amylaz i lipazy, co znacznie zwiększa czułość kliniczną rozpoznania.

Podwyższony poziom amylazy we krwi może mieć związek z innymi chorobami niż choroby trzustki np. zapalenie ślinianek (świnka), ostra niewydolność nerek, a także z urazami brzucha, perforacją wrzodów w układzie pokarmowym, niedrożnością jelita.

Innym zjawiskiem powodującym wzrost poziomu amylazy jest makroamylazemia, która polega na powstawaniu makroamylazy na skutek łączenia się pojedynczych amylazy poprzez przeciwciała.

Amylaza - cel badania 

Badanie ma na celu określenie poziomu amylazy we krwi, ma zastosowanie w diagnostyce i różnicowaniu chorób trzustki.

Kto powinien wykonać badanie amylazy?

Oznaczenie aktywności amylazy wykonywane jest przede wszystkim u pacjentów z podejrzeniem ostrego zapalenia trzustki, u których występują objawy charakterystyczne dla tego schorzenia, takie jak: silny i nagły ból w górnej oraz środkowej części brzucha, wysoka gorączka, wymioty, problemy z oddaniem stolca i gazów. Badanie aktywności amylazy ma również zastosowanie w podejrzeniu zaostrzenia przewlekłego zapalenia trzustki, w diagnostyce chorób wątroby oraz w przypadku stanów patologicznych ślinianek.

Możliwe przyczyny odchyleń od normy

Podwyższony poziom amylazy może świadczyć o ostrym zapaleniu trzustki, zaostrzeniu przewlekłego zapalenia trzustki, o zapaleniu ślinianek w przebiegu świnki występuje w chorobie alkoholowej,  nowotworach, niewydolności nerek, wirusowym zapaleniu wątroby, makroamylazemii, po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej i urazach brzucha, niedrożności jelit, perforacja wrzodów przewodu pokarmowego (żołądka i dwunastnicy)

Obniżenie poziomu amylazy obserwuje się w mukowiscydozie oraz w niedoborach amylazy o podłożu genetycznym.