PSA wolny

Gruczoł krokowy jest niewielkim narządem znajdującym się w miednicy u mężczyzn, który okala cewkę moczową. Jego funkcją jest przede wszystkim produkcja płynu nasiennego, który razem z plemnikami tworzy spermę. Podstawową funkcją PSA jest ułatwianie poruszania się plemników w płynie nasiennym. Jeśli poziomu PSA we krwi się podniesie oznacza to, że prostata nie funkcjonuje poprawnie. Prostata rozrasta się w niewielkim stopniu u większości mężczyzn po ok. 50 roku życia. Jednak łagodny rozrost prostaty, w niektórych przypadkach może predysponować do rozwinięcia się raka stercza.

PSA wolny - cel badania 

Badanie to wykonywane jest w celu odróżnienia raka prostaty od pozostałych przyczyn, które wpływają na wzrost PSA całkowitego

PSA jest glikoproteiną swoistą dla gruczołu krokowego (prostaty), dlatego jego badanie potrafi precyzyjnie określić ewentualne patologie prostaty. PSA wolny stanowi 5 – 40% PSA całkowitego i jest bardziej czułym markerem raka prostaty niż PSA całkowity.  

Możliwe powody odchyleń od normy

 Ryzyko przeobrażenia się łagodnego rozrostu w raka prostaty jest wyższe: 

•  jeżeli u pacjenta występował wcześniej rak stercza w rodzinie,
•  w przypadku otyłości (i braku aktywności fizycznej),
•  w przypadku przejścia zakażenia kiłą i rzeżączką
•  w przypadku zaburzeń hormonalnych, szczególnie w zakresie męskich hormonów płciowych.

Nowotwór prostaty jest nowotworem złośliwym, czyli może dawać przerzuty do innych narządów.

Bardzo ważne jest wykonywanie poziomu stężeń PSA całkowitego  i PSA wolnego wśród mężczyzn powyżej 50-go roku życia.