Wapń całkowity

Wapń to składnik mineralny występujący głównie w kościach. Jest odpowiedzialny za ich wytrzymałość i twardość. Do organizmu dostarczany jest z pożywieniem. Bogate źródła wapnia to przede wszystkim mleko i przetwory mleczne, ale także fasola, soja, orzechy, warzywa. Rola wapnia w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu jest bardzo duża. Jest on niezbędny do aktywacji niektórych enzymów, wpływa na układ nerwowy, wydzielanie hormonów czy pracę mięśni, reguluje pracę serca, bierze udział w procesach krzepnięcia krwi. Podwyższone stężenie wapnia we krwi (hiperkalcemia) występuje w nadczynności przytarczyc, chorobach nowotworowych, nadczynności tarczycy, sarkoidozie. Obniżone stężenie wapnia we krwi (hipokalcemia) obserwuje się w niedoczynności przytarczyc, zaburzeniach przemiany witaminy D, osteoporozie. Aktywna biologicznie postać wapnia to frakcja niezwiązana z białkami osocza (albuminami). Stężenie wapnia w osoczu jest utrzymywane na stałym, prawidłowym poziomie dzięki współdziałaniu parathormonu (PTH) i kalcytriolu (biologicznie czynny metabolit witaminy D3). Utrzymanie prawidłowego stężenia wapnia we krwi zależy od:

• podaży w diecie,
• prawidłowej funkcji przytarczyc wydzielających PTH,
• prawidłowej funkcji nerek (resorpcja zwrotna wapnia z moczu, synteza kalcytriolu),
• prawidłowego metabolizmu kostnego.

Wapń całkowity - cel badania

Wapń całkowity. Badanie wykonuje się w diagnostyce zaburzeń gospodarki wapniowej organizmu, monitorowaniu chorób kości, nerek, przytarczyc i układu pokarmowego.

Wapń całkowity - normy i interpretacja wyników

Normy: 2,10 - 2,55 mg/dl

Podwyższone stężenie wapnia we krwi (hiperkalcemia) może być spowodowana:

• wzrostem absorpcji jelitowej (w nowotworach, przedawkowaniu witaminy D3),
• wzrostem resorpcji kostnej (w nadczynności przytarczyc, nowotworach litych, nadczynności tarczycy, nowotworach kości, szpiczaku mnogim),
• nieprawidłowym kościotworzeniem (w przewlekłych chorobach nerek).

Obniżone stężenie wapnia we krwi (hipokalcemia) może być spowodowane:

• zbyt małą podażą w diecie,
• utratą wapnia z moczem,
• zmniejszonym uwalnianiem z kości (niedobór magnezu, niedoczynność przytarczyc),
• nadmiernym wiązaniem wapnia przez fosforany (w przewlekłych chorobach nerek, rozpadzie komórek nowotworowych),
• niedoborem witaminy D3,
• niskim stężeniem białek nośnikowych (hipoalbuminemia),
• nadmiernym odkładaniem wapnia w kościach lub tkankach miękkich (zespół "głodnych" kości, ostre zapalenie trzustki).

Wapń całkowity - kiedy należy wykonać badanie?

Badanie powinno być wykonywane profilaktycznie u osób starszych ze względu na ryzyko częstszych złamań w wyniku osteoporozy, szczególnie u kobiet po menopauzie. Niepokojące objawy chorobowe w zaburzeniach gospodarki wapniowej to:

• skłonność do złamań i skręceń kości,
• nieprawidłowy wzrost,
• przewlekłe choroby nerek,
• zaburzenia krzepnięcia,
• bóle stawowo-kostne.

Badanie poziomu wapnia powinni wykonywać pacjenci z chorobami tarczycy, unieruchomieni przez dłuższy czas, zażywający duże dawki witaminy D3, leczeni lekami moczopędnymi.